Προκλητικοί χώροι και μορφές πολιτισμού στην πόλη: σημαντικές στιγμές από το μέλλον της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς
Λέξεις-κλειδιά: Πολιτιστική κληρονομιά, διαχείριση κληρονομιάς, πολιτισμική βιωσιμότητα
Francesca Sabatini
Tools for Culture, Italy
Michele Trimarchi
Tools for Culture, Italy
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το έγγραφο αυτό επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ πολιτισμού και κοινωνίας στο αστικό περιβάλλον. Το πρώτο τμήμα εισάγει τις κοινωνικές και αστικές αλλαγές της εποχής μας από μια κριτική θεωρητική προοπτική, ενσωματώνοντας κοινωνικοοικονομικές και αστικές μελέτες: τι προκύπτει από την εξασθένηση των κοινωνικών ορίων και την ανάδυση νέων πολιτικών αξιώσεων που προκύπτουν από πολιτισμικές περιπτώσεις· Το δεύτερο τμήμα επικεντρώνεται στις διαφορές μεταξύ αυτών των αλλαγών και της πολιτιστικής προσφοράς, που εξακολουθεί να είναι στενά δεσμευμένη στην άκαμπτη διατήρηση της κληρονομιάς, χωρίς να ανταποκρίνεται σε νέες μορφές πολιτιστικής έκφρασης. Αυτή η αυστηρή διχοτόμηση χρειάζεται να αντιμετωπιστεί μέσω μιας αλλαγής παραδείγματος, η οποία εξετάζεται στο τρίτο τμήμα: επιλέγονται ορισμένες ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές, υπογραμμίζοντας την ανάγκη εστίασης σε διατομεακές συνέργειες, κάθετη ολοκλήρωση και δημόσια στήριξη που αποσκοπεί στην διάδοση του πολιτισμού σε πολλαπλά κοινωνικά στρώματα. Ο χάρτης του πολιτισμού τελικά επανασχεδιάζεται και προκύπτουν νέες δημιουργικές συναντήσεις αμφισβητώντας τη χρήση του χώρου στο αστικό πλαίσιο.
Μεθοδολογία της ανάλυσης
Τα δύο πρώτα τμήματα του άρθρου ανακατασκευάζουν τον χάρτη της σύγχρονης πόλης, με τις ιδιοσυγκρασίες της, τις αμφιλεγόμενες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των νέων δημιουργικών φορέων, της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς και των αναδυόμενων κοινωνικών στάσεων: από μεθοδολογική άποψη, αυτό πραγματοποιείται μέσω της κριτικής θεωρίας και των αστικών μελετών, που επιτρέπουν μια πολυεπίπεδη, διεπιστημονική κατανόηση, απαραίτητη ώστε να εξηγηθεί η πολυπλοκότητα των σύγχρονων σεναρίων. Η οπτική της κριτικής θεωρίας αποδεικνύεται ιδιαίτερα πολύτιμη, καθώς επιτρέπει την παρατήρηση των φαινομένων υπό το φως των υπερκατασκευών και των κοινωνικών αλλαγών.
Υπάρχει ένα κενό, στα δεδομένα, στις μελέτες πολιτιστικής πολιτικής και στην ανάλυση των πολιτιστικών φαινομένων γενικά: η έννοια της ενσωμάτωσης. Μόνο τον τελευταίο καιρό υιοθετείται μια οικολογική προσέγγιση τόσο στην πολιτική όσο και στην έρευνα (Gross & Wilson, 2018· Borin & Donato, 2015) που μελετά τα αλληλοπλεκόμενα επίπεδα που συνιστούν υποδομές και δίκτυα στην πόλη. Το άρθρο τοποθετείται μέσα σε αυτή την κατανόηση της πολυπλοκότητας και φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα πλαίσιο.
«Η ΠΙΟ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΤΥΧΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ, ΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΣΦΑΙΡΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΓΚΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΑΥΤΗΝ»
Συμπερασματικές παρατηρήσεις
Η έρευνα και η εξερεύνησή μας στον ευαίσθητο τομέα της πολιτιστικής βιωσιμότητας αποκάλυψε την πιθανή ενδημική αδυναμία του πολιτιστικού συστήματος στην ακόμα επικρατούσα μορφή και δομή του. Αν και η μακρά, και ακόμα ζωηρή, συζήτηση για τον πολιτισμό προσδιορίζει τόσο την έλλειψη κεφαλαίων όσο και την άγνοια της κοινωνίας ως την τελική υπεύθυνη για την προοδευτική αποσύνθεση και την ενδεχόμενη εξαφάνιση του πολιτισμού, τα γεγονότα δείχνουν σαφώς το αντίθετο: ο πολιτισμός ως ποικίλη, ποικιλόμορφη, πολλαπλή και απρόβλεπτη προσέγγιση και περιεχόμενο διαμοιράζεται και χρησιμοποιείται από ευρύτερα στρώματα μιας εξελιγμένης και σύνθετης κοινωνίας, ενώ οι συμβατικές μορφές και οι τελετές του αποδεικνύονται ολοένα και πιο παρωχημένες και σίγουρα άσχετες με τις ζυμώσεις και τα οράματα της σύγχρονης κοινωνίας. Κανείς δεν μπορεί πλέον να εκτιμήσει ότι το σφάλμα ανήκει σε κάποιον άλλον.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο στον παρακάτω σύνδεσμο: https://www.encatc.org/media/5735-issue1_02_francesca-sabatini-michele-trimarchi.pdf