Θέμα 1 Χρήσιμοι ορισμοί
Πολιτισμός
Ο πολιτισμός αναπαριστά τις αξίες, τους κανόνες και τις παραδόσεις, οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα μιας ομάδας σκέφτονται, αλληλεπιδρούν, συμπεριφέρονται και αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους.
Πολιτισμική ικανότητα
Γνωστή και ως δια-πολιτισμική ικανότητα, είναι η ικανότητα του ατόμου να αλληλεπιδρά αποτελεσματικά και να αναπτύσσει υγιείς σχέσεις με ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα μέσω μιας σειράς γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών δεξιοτήτων.
Πολιτισμική αξιολόγηση
Είναι η διαδικασία που οδηγεί στην απόκτηση της ΠΙ μέσω ερευνητικών πρακτικών (λ.χ. ερωτηματολογίων). Βοηθά το άτομο να αναλογιστεί πόσο καλά γνωρίζει τον εαυτό του, καθώς και τα χαρακτηριστικά της κάθε κουλτούρας με τις οποίες έρχεται σε επαφή.
Πολιτισμική νοημοσύνη – Cultural intelligence (CQ)
Αξιολογεί τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα διαφορετικού πολιτισμικού υπόβαθρου μπορούν να συνεργαστούν υποστηρίζοντας πως όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας διαθέτουν δεξιότητες και πρακτικές, που τους καθιστούν πολιτισμικά ευφυείς. Η ύπαρξή της οδηγεί στη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού και στην αμοιβαία κατανόηση.
Πηγή: www.pexels.com
Πολιτισμική νοημοσύνη, “CQ”: εσύ πόσο πολιτισμικά ευφυής είσαι;
- Είναι η ικανότητα του ατόμου να διαμορφώνει τη συμπεριφορά του με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί αποτελεσματικά και με σεβασμό σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον.
- Ένα άτομο με χαμηλό δείκτη CQ αδυνατεί να επεξεργαστεί τις πληροφορίες που δέχεται από άτομα διαφορετικού πολιτισμικού περιβάλλοντος και η επικοινωνία μαζί τους είναι δυσλειτουργική.
- Αντίθετα, ένας υψηλός δείκτης CQ αυξάνει την παραγωγικότητα του ατόμου στον χώρο εργασίας και βελτιώνει τις διαπραγματευτικές του ικανότητες. Για αυτό τον λόγο οι εταιρίες φροντίζουν να εξετάζουν κατά πόσο οι εργαζόμενοι -άτομα διαφορετικού πολιτισμικού υποβάθρου- μπορούν να συνεργαστούν.
Το “CQ” υπολογίζεται μέσω μιας σειράς ερωτήσεων που αφορούν:
– στη θέληση του ανθρώπου να γνωρίσει διαφορετικές κουλτούρες,
– στην κατανόηση των πολιτισμικών διαφορών με τις οποίες έρχεται κανείς σε επαφή,
– στην προσαρμοστικότητα του ατόμου,
– στην τελική συμπεριφορά απέναντι σε άτομα με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο.
Πολιτισμική Νοημοσύνη
Το «Πολιτισμικό Παγόβουνο» (Cultural Iceberg) του Edward T. Hall
Παραλληλισμός του πολιτισμού με ένα παγόβουνο:
Εάν ο πολιτισμός μιας κοινωνίας ήταν παγόβουνο, υπάρχουν ορισμένες ορατές πτυχές, πάνω από το νερό, αλλά υπάρχει ένα μεγαλύτερο τμήμα κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια.
oΤο εξωτερικό, ή συνειδητό, μέρος του πολιτισμού: αυτό που μπορούμε να δούμε, η κορυφή του παγόβουνου, το ορατό μέρος. Περιλαμβάνει τη γλώσσα/ ομιλία, τις χειρονομίες (συμπεριφορές), τις ενδυμασίες κ.ά.
oΤο εσωτερικό, ή το υποσυνείδητο, μέρος του πολιτισμού: είναι κάτω από την επιφάνεια μιας κοινωνίας, περιλαμβάνει τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τις νοοτροπίες που διέπουν τη συμπεριφορά μας.
oΥπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της συνειδητής και ασυνείδητης κουλτούρας.
Εσωτερικό
- Έμμεση γνώση
- Υποσυνείδητο
- Αλλάζει δύσκολα
- Υποκειμενική γνώση
εναντίον
Εξωτερικού
- Άμεση γνώση
- Συνειδητό
- Αλλάζει εύκολα
- Αντικειμενική γνώση
Τι σημαίνει Πολιτισμική Ικανότητα;
- Η ικανότητα του ατόμου να αλληλεπιδρά αποτελεσματικά, να εργάζεται και να αναπτύσσει ουσιαστικές σχέσεις με ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα.
- Η απόκτηση της ΠΙ είναι μια μακροπρόθεσμη διαδικασία.
Απαραίτητα στοιχεία για την απόκτηση της ΠΙ είναι:
- η συνειδητοποίηση της πολιτισμικής ταυτότητας
- η θετική στάση απέναντι στις πολτισμικές διαφορές – η αποδοχή της διαφορετικότητας
- η γνώση των διαφορετικών πολιτιστικών πρακτικών και αντιλήψεων (π.χ. διαφορετική ιστορία, θρησκεία, πεποιθήσεις κλπ.)
- η ανάπτυξη διαπολιτισμικών ικανοτήτων (πολλαπλά οφέλη, π.χ. η δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης και αφοσίωσης μεταξύ ατόμων από άλλες κουλτούρες)
